QUẢN LÝ TÁC NHÂN RUỒI ĐỤC LÁ GÂY HẠI CHANH DÂY

Chanh dây là một trong những cây trồng đang được nhiều bà con Tây Nguyên lựa chọn trồng. Do sự ảnh hưởng của các đợt không khí lạnh thời gian qua nên trời âm u, có mưa phùn và mưa rào xen kẽ nắng nên cây chanh dây bị một số loại sâu bệnh tấn công gây hại. Trong đó, ruồi đục lá là tác nhân gây hại mạnh. Hoàng Minh xin được chia sẻ thông tin về tác nhân này đồng thời hướng dẫn bà con về biện pháp quản lý hiệu quả nhé.

1. Đặc điểm sinh thái và vòng đời của ruồi đục lá hại chanh dây

Ruồi đục lá là loài đa thực, phổ ký chủ rộng. Tác nhân này gây hại nặng làm giảm năng suất và chất lượng thu hoạch chanh dây.

Một vòng đời của ruồi đục lá kéo dài tầm 20 – 35 ngày, trải qua cái giai đoạn gồm: trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành.

1.1 Giai đoạn trứng (2-5 ngày)

Trứng ruồi có hình bầu dục, khi mới đẻ sẽ có màu trắng sữa, sau sẽ chuyển dần thành màu trắng đục. Trứng nằm gọn gàng trong vết châm trên lá chanh dây của ruồi cái. Trứng được đẻ ngay bên dưới bề mặt lá và nở trong thời gian từ 2-5 ngày tuỳ nhiệt độ.

1.2 Giai đoạn ấu trùng (10-12 ngày)

Ấu trùng hay còn gọi là sâu non (sâu vẽ bùa) hoặc dòi. Chúng không chân, móc miệng hình chữ Y linh hoạt và có 3 tuổi.

Tuổi 1: cơ thể có màu trắng trong.
Tuổi 2: cơ thể màu vàng nhạt.
Tuổi 3: chuyển sang màu vàng rơm.

Ấu trùng phát triển từ 10-12 ngày (tương đương 3-4 ngày một tuổi) tuỳ thuộc vào nhiệt độ và cây ký chủ.

1.3 Giai đoạn nhộng (5-7 ngày)

Ấu trùng khi đẫy sức sẽ khoét một khe hình bán nguyệt ở cuối đường đục mặt trên lá bị hại. Sau đó chui ra khỏi lá và hoá nhộng trên mặt lá hoặc trên các bộ phận khác của cây chanh dây hoặc buông mình xuống đất.

Nhộng có hình bầu dục hơi dẹt, màu nâu đỏ. Thời gian nhộng hoá trưởng thành là từ 5-7 ngày tuỳ theo mùa và nhiệt độ.

1.4 Giai đoạn trưởng thành (1-3 ngày)

Ruồi đục lá trưởng thành có kích thước rất nhỏ tầm 1,7mm với 2 màu chủ đạo là đen và vàng. Ruồi có mảnh lưng giữa màu đen bóng; khu trán, đốt râu thứ 3 và phiên mai có màu vàng; còn ngực giữa và bụng thì có màu đen.

Ruồi cái lớn hơn ruồi đực và bụng ruồi cái sẽ có thêm máng đẻ trứng dài và nhọn.

2. Đặc điểm gây hại chanh dây của ruồi đục lá

Ruồi đục lá ở giai đoạn trưởng thành hay ấu trùng thì đều gây hại cho chanh dây. Chúng tấn công cả thân lá và trái, trong đó nặng nhất là giai đoạn sâu non (sâu vẽ bùa).

Ruồi cái dùng máng đẻ trứng rạch vào mặt lá tạo nhiều lỗ để kiếm ăn và đẻ trứng, không gây hại nhiều cho chanh dây. Các lỗ đục thường xuất hiện nhiều ở chóp lá và dọc theo 2 bên mép lá, sau thành các đốm sần vàng li ti.

Ấu trùng hay còn gọi là sâu vẽ bùa gây hại nghiêm trọng đến cây chanh dây. Chúng đục lá ăn nhu mô để lại 2 lớp biểu bì tạo thành các đường đục ngoằn nghoèo ở dưới lớp biểu bì của mặt trên lá và quả.

Giai đoạn này ấu trùng sẽ đục lá chanh dây ăn nhu mô để lại 2 lớp biểu bì tạo thành các đường đục ngoằn ngoèo trên bề mặt của lá, quả làm giảm khả năng quang hợp, giảm chất lượng quả.

Ấu trùng gây hại chanh dây khiến lá khô héo, cây còi cọc, giảm khả năng quang hợp, chậm phát triển và giảm chất lượng quả.

Bên cạnh đó, vết thương của lá do ấu trùng gây ra sẽ tạo điều kiện cho nấm và vi khuẩn xâm nhập và phát triển gây hại làm rụng lá, chết cây chanh dây.

3. Hướng dẫn quản lý tác nhân ruồi đục lá hại chanh dây

Bà con quan sát trên lá chanh dây nếu có biểu hiện chích hút hoặc ruồi đục lá xuất hiện gây hại, Hoàng Minh khuyến nghị nên quản lý sớm với sản phẩm K54 để đạt hiệu quả tối ưu.

Bên cạnh đó, bà con cũng nên tránh các cây trồng ký chủ như (bầu bí, dưa leo, cà chua, dưa hấu). Đồng thời, cũng nên loại bỏ hoa xuyến chi trong vườn và treo bẫy ruồi màu vàng.

Như vậy, qua những chia sẻ trên, bà con đã biết về vòng đời của ruồi đục lá cũng như cách quản lý hiệu quả vườn chanh dây khi tác nhân này xuất hiện. Chúc bà con một vụ mùa chanh dây đạt năng suất cao. Về liều dùng và thông tin sản phẩm, cũng như các thắc mắc về kỹ thuật trồng cây, bà con vui lòng liên hệ Nông Nghiệp Hoàng Minh qua các thông tin dưới đây: