Kiến thức nông nghiệp, Kỹ thuật cây trồng, Kỹ thuật theo nhóm cây trồng, Kỹ thuật trồng cây chuối
QUẢN LÝ SÂU GÂY HẠI CÂY CHUỐI GIÀ NAM MỸ (PHẦN 2)
09
Th4
Th4
Sâu gây hại cây chuối vẫn luôn là một vấn đề nan giải đối với bà con trồng chuối bởi những ảnh hưởng nặng nề đến hiệu suất cây trồng và mùa vụ. Hoàng Minh xin chia sẻ thêm cho bà con về những loại sâu gây hại trên cây chuối già Nam Mỹ và biện pháp phòng trừ cụ thể trong bài viết dưới đây.
I. Sùng đục củ gây hại cây chuối
Sùng đục củ gây hại cây chuối là loài Cosmopolites sordidus.
1. Đặc tính sinh học
- Chu kỳ sinh trưởng (từ trứng đến con trưởng thành) của sùng đục củ chuối từ 30 đến 40 ngày.
- Ở giai đoạn ấu trùng, chúng mập mạp, có màu kem sữa. Những con giòi không chân có đầu màu đỏ nâu, cơ thể màu trắng. Các con giòi thường được tìm thấy ở thân giả cao hơn 60cm trên mặt đất. Quá trình phát triển trong vòng 15 đến 20 ngày.
- Con trưởng thành có màu đen và lớp vỏ cứng, dài khoảng 12mm với một cái sừng dài.
2. Môi trường sống ưa thích
- Sùng đục củ trưởng thành hoạt động mạnh trong điều kiện khí hậu ẩm ướt và giảm cường độ hoạt động trong điều kiện khí hậu lạnh khô.
- Sùng đục củ thường ẩn nấp ở trong củ chuối, bên trong thân giả. Nơi ưa thích của chúng là nơi có độ ẩm cao, chứa nhiều nước, chất dinh dưỡng.
3. Hình thức gây hại
- Con trưởng thành đẻ trứng vào gốc chuối hoặc đục củ chuối rồi đẻ trứng vào, trứng nở thành sâu đục vào củ chuối và lan lên thân giả. Chúng còn đẻ trứng rải rác ở giữa các bẹ lá, bẹ hay cuống lá bị thối nhũn, hoặc đục lỗ nhỏ ở mặt ngoài bẹ của những cây chuối đang có hoặc sắp có buồng rồi đẻ trứng vào đó.
- Tổn hại chính gây ra bởi quá trình ăn của các con giòi làm rễ bị phá hủy, đục thân cây, cây chuối tăng trưởng chậm, suy giảm sản lượng quả và có thể làm cây bị đổ.
- Thiệt hại do những con trưởng thành gây ra bởi sự ăn các mô thực vật, đặc biệt là bề mặt vỏ quả (số lượng gây hại ít).
4. Biện pháp phòng trừ
- Vệ sinh vườn sạch sẽ, thông thoáng.
- Kiểm tra gốc, thân, buồng chuối thường xuyên nếu có dấu hiệu sùng đang phá hại (tại các lỗ đục thường thấy có nhựa chuối tiết ra lầy nhầy màu vàng đục, sâu để lại một đường phân như mùn cưa) thì tiến hành biện pháp hóa học tiêu diệt chúng ngay lập tức.
Sử dụng các loại thuốc phòng trừ sùng đục củ như sau (sử dụng luân phiên):
- Super Kill 25EC (hoạt chất Quinalphos….25% w/w) liều lượng 480ml pha trong 400l nước.
- K54 (hoạt chất Profenofos 335g/l + Lambda-Cyhalothrin 15g/l) liều lượng 240ml pha trong 200l nước.
 |
 |
II. Bọ Nhảy gây hại cây chuối
Bọ nhảy gây hại cây chuối là loài Colaspis hypochlora.
1. Đặc tính sinh học:
- Ấu trùng có thân màu trắng, thon thả và nhiều lông, đầu có màu hổ phách.
- Con nhộng có màu da lươn, chuyển sang màu sẫm hơn khi trưởng thành.
- Bọ trưởng thành có cánh trước màu nâu với những hàng chấm nhỏ song song rất đặc trưng, đặc biệt chúng bay rất giỏi.
- Con cái đẻ trứng màu vàng chanh nhạt, nằm rải rác đơn lẻ hoặc thành chùm, số lượng từ 5 đến 45 trứng. Việc đẻ trứng diễn ra ở các hốc được bọ gặm trong những bẹ lá gần chóp lá hoặc các chỗ lõm tự nhiên làm lộ ra bề mặt của rễ. Sau 7 đến 9 ngày, ấu trùng mới nở bắt đầu ăn rễ cây non hoặc tạo các đường hang ở rễ để ăn các phần mềm (mô rễ) của rễ.
2. Môi trường sống ưa thích:
- Bọ nhảy yêu thích nhiệt độ mát mẻ, độ ẩm cao, thường xuất hiện trong mùa mưa.
- Bọ nhảy thích sống chung với các loại cỏ dại và dùng cỏ dại làm thức ăn.
3. Hình thức gây hại:
- Con trưởng thành ăn các vị trí gần lá non nhất (lá non chưa mở), trên các cành lá, đường gân lá, đài hoa, ngay cả trên thân và rễ của cây.
- Ngoài ra, chúng còn ăn trên các đường gân quả, quả non gây ra sẹo và đốm trên vỏ quả làm biến dạng quả khiến quả không thể bán được. Các vết sẹo có hình bầu dục xuất hiện gần cuống quả.
- Khi cây bị tổn thương do bọ nhảy sẽ dễ dàng giúp cho các mầm bệnh có cơ hội xâm nhập và gây hại cho cây.
4. Biện pháp phòng trừ:
- Vệ sinh vườn sạch sẽ, thông thoáng.
- Kiểm soát cỏ dại chặt chẽ, không để cỏ phát triển mạnh.
- Loại bỏ các bẹ lá già (không có chức năng), cắt tỉa thân rễ nơi ẩn nấp của ấu trùng trưởng thành.
- Phun các loại thuốc trừ sâu trên cơ sở luân phiên tùy thuộc vào số lượng bọ nhảy gây hại.
- Hoàng Minh xin giới thiệu đến bà con các loại thuốc sau: Alexander Đại Đế 777 550EC (hoạt chất Buprofezin + Fenobucarb + Thiamethoxam + phụ gia vừa đủ) liều lượng 450ml pha trong 400l nước kết hợp với Xích Thố Mã 748SL (hoạt chất Esterified Vegetable Oil 748g/l) liều lượng 50ml pha trong 250l nước.
III. Kiến gây hại cây chuối
Kiến gây hại cây chuối là loài Formicidae.
1. Đặc tính sinh học
- Kiến là loài côn trùng xã hội, tồn tại thành từng đàn, làm việc cùng nhau để thu thập thức ăn, nuôi con non và bảo vệ tổ. Một tổ thường chứa trứng, ấu trùng, nhộng và kiến trưởng thành.
- Đàn kiến là một tập thể có thể tồn tại lâu dài, trong đó: kiến chúa có thể sống tới 30 năm và kiến thợ sống từ 1 đến 3 năm. Tuy nhiên, con đực có thời gian tồn tại khá ngắn thường chỉ tồn tại được vài tuần.
- Số lượng con trong đàn dao động từ một vài cá thể đến hàng chục ngàn, nhưng tất cả chúng chỉ có một kiến chúa.
- Kiến có cánh rời tổ để giao phối và tìm tổ mới vào cuối xuân hè, thường là sau mưa.
- Nhiều loài thực vật và côn trùng đã phát triển mối quan hệ với kiến, thậm chí đến mức kiến là một phần cần thiết trong vòng đời của chúng. Một số loài chim đặt kiến lên cơ thể để loại bỏ ký sinh trùng.
2. Môi trường sống ưa thích
- Điều kiện ưa thích của kiến là nóng.
- Kiến thích ăn ngọt, thu thập mật hoa, dịch ngọt, dịch tiết của rầy rệp.
3. Hình thức gây hại
- Vỏ quả chuối thường bị các đốm, vết có màu nâu sẫm đến đen.
- Là tác nhân hỗ trợ phát tán các quần thể rệp trên cây chuối.
4. Biện pháp phòng trừ
- Loại bỏ rầy và rệp là nguồn thức ăn thu hút kiến.
- Kiểm tra vườn thường xuyên, loại bỏ tổ kiến bên trong và xung quanh vườn, vệ sinh vườn sạch sẽ, thông thoáng.
- Sử dụng các loại thuốc có hoạt chất như Phenylpyrazole, Deltamethrin hoặc các chế phẩm sinh học khác để diệt kiến.
IV. Tuyến trùng gây hại cây chuối
Tuyến trùng gây hại cây chuối là loài Meloidogyne spp.
1. Đặc tính sinh học
- Trong trứng, lần lột xác đầu tiên xảy ra và trạng thái non đầu tiên (J1) trở thành giai đoạn non thứ hai (J2). Trong điều kiện thuận lợi (nhiệt độ, độ ẩm, kích thích của vật chủ), J2 nở ra tiếp cận và xâm nhập vào rễ cây chủ.
- Khi vào bên trong rễ, J2 di chuyển qua các mô vỏ tới vùng mạch dẫn của cây, đây là nơi sinh trưởng phát triển của chúng. Tại thời điểm này, tuyến trùng to lên có hình dạng “xúc xích” và trở nên ít vận động. Ba lần lột xác nữa xảy ra, J2 trở thành J3, J4 rồi trưởng thành.
- Con cái có thân hình hình cầu trong khi con đực trở thành dạng giun và rời khỏi rễ. Khi trưởng thành, con cái đẻ trứng thành một khối sền sệt để bảo vệ chúng trước những điều kiện môi trường không thuận lợi, chúng mất 37 ngày để hoàn thành vòng đời của mình.
Chú thích:
- (A) Cây bị lật đổ do rễ bị yếu.
- (B) và (M) Tổn thương rễ do Helicotylenchus spp.
- (C) Rễ sưng và nứt do Meloidogyne spp.
- (D) Con cái (H) và khối trứng (M) trong rễ chuối.
2. Môi trường sống ưa thích
- Tuyến trùng là loài sinh vật ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.
- Tuy nhiên các giống M.Hapla và M.chitwoodi được biết đến là có khả năng thích nghi tốt với khí hậu ôn hòa.
- Tuyến trùng sống trong đất, bám vào rễ lông hút của cây.
3. Hình thức gây hại
- Cây thường thiếu sức sống, thiếu nước, dinh dưỡng, vàng lá, héo, còi cọc, ít tạo quả.
- Tuyến trùng gây ra những nốt sần làm tổn thương rễ mở đường cho vi sinh vật trong đất xâm nhiễm và gây hại bộ rễ.
4. Biện pháp phòng trừ
Xử lý tuyến trùng bằng Titan Cup 64SL liều lượng 480ml pha trong 400l nước, đổ dung dịch vào gốc của cây bị tuyến trùng.
Sau khi xử lý 1 tháng khi thì tiến hành lấy mẫu kiểm tra lại mức độ gây hại, để phòng ngừa bệnh thì có thể xử lý 3 tháng 1 lần.
Bà con có bất kỳ thắc mắc nào cần được tư vấn cụ thể về kỹ thuật cây trồng, cũng như cách phòng trừ sâu bệnh hại, xin vui lòng liên hệ Nông Nghiệp Hoàng Minh qua các thông tin dưới đây:
