Tiêu là cây trồng được nhiều bà con nông dân lựa chọn trồng và chăm sóc bởi giá trị kinh tế mà chúng đem lại. Tuy nhiên trong giai đoạn nuôi quả rất nhiều vấn đề gặp phải kiến bà con lo ngại về năng suất, một trong số đó là hiện tượng tiêu hạt lép. Bài viết dưới đây Hoàng Minh sẽ giúp bà con hiểu hơn về nguyên nhân gây nên hiện tượng tiêu hạt lép và cách chăm sóc để tiêu đều trái, chắc hạt.
Hiện tượng tiêu hạt lép là gì?
Quả tiêu có hai loại: tiêu chắc và tiêu lép. Quả trên chuỗi có hạt lép là quả có nhân chưa đủ cứng, nhân chưa hoàn chỉnh, khi phơi khô chỉ có phần vỏ bên ngoài và 1 ít nhân bên trong, quả nhẹ kí, tiêu này có giá thành và chất lượng thấp.
Một số nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tiêu hạt lép: do tiêu thiếu dinh dưỡng, do tiêu rụng còn non,… Cùng Hoàng Minh tìm hiểu từng nguyên nhân và cách phòng trị.

1. Thiếu dinh dưỡng ảnh hưởng tới quá trình hình thành nhân
Hiện tượng tiêu hạt lép do thiếu dinh dưỡng
Giai đoạn tiêu đang nuôi quả nhà vườn cần bổ sung dinh dưỡng đa trung vi lượng cân đối giúp trái phát triển. Giai đoạn tiêu hình thành phát triển nhân, chắc hạt cần chú ý đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cây cần.

Ở giai đoạn này nhu cầu Kali của cây khá cao, Kali có vai trò quan trong trong việc thúc đẩy trái vào nhân, chắc hạt. Nếu chỉ bổ sung phân 3 số có hàm lượng Kali thấp thì quá trình hình thành và phát triển nhân sẽ chậm lại, quả sẽ lép và nhẹ kí.
Biện pháp phòng trừ
Hoàng Minh khuyến nghị khi chuỗi hình thành ổn định bước vào giai đoạn quả phát triển mạnh ngoài bổ sung phân bón có hàm lượng Kali cao. Nhà vườn nên kết hợp phun dinh dưỡng qua lá với giải pháp là cặp đôi Thịnh Vượng gồm Big Bom (Lớn Trái Hoàng Minh) và Brix Max (Kalibo Hoàng Minh) cung cấp đầy đủ dinh dưỡng thiết yếu trực tiếp qua lá giúp cây hấp thụ nhanh. Bổ sung hàm lượng Kali cao giúp trái lớn nhanh, vào nhân và chắc hạt, tránh hiện tượng tiêu hạt lép.
2. Tiêu rụng khi còn non
Hiện tượng tiêu hạt lép do tiêu rụng non
Tiêu rụng non là khi tiêu mới hình thành trái chưa hình thành nhân hoặc nhân chưa hoàn chỉnh mà bị rụng, khi đó những chuỗi quả này sẽ xảy ra hiện tượng tiêu hạt lép.
Nhiều nguyên nhân khiến tiêu rụng non: sâu bệnh, thời tiết, dinh dưỡng,..
a. Sâu bệnh hại nên tiêu rụng non dẫn tới hiện tượng tiêu hạt lép
Nhiều sâu hại ảnh hưởng tới chuỗi quả: bọ xít muỗi, rầy thánh giá. Tuy nhiên gây hại nghiêm trọng và gây rụng quả nhiều nhất, được nhiều bà con quan tâm là bệnh chết nhanh và chết chậm trên cây hồ tiêu.
- Bệnh chết nhanh hồ tiêu
Bệnh chết nhanh do nấm Phytophthora spp gây hại. Bệnh này gây hại trên tất cả giai đoạn sinh trưởng và bộ phận của cây hồ tiêu như rễ, thân, cuống lá, cuống chùm quả. Nhưng tập trung gây hại chủ yếu ở phần thân ngầm trong đất và gần mặt đất.
Cây tiêu bị bệnh chết nhanh có triệu chứng héo nhanh từ đọt xuống, lá vẫn còn xanh, Sau đó lá chuyển vàng, rụng. Phần thân ngầm và rễ bị thối. Thời gian từ khi biểu hiện bệnh đến khi dây tiêu bị chết rất nhanh khoảng 10-15 ngày.
- Bệnh chết chậm hồ tiêu
Bệnh chết chậm hay còn gọi là bệnh vàng lá do nấm Fusarium sp gây hại, chúng xâm nhập và gây hại cho tiêu thông qua những vết thương hở do tuyến trùng, rệp sáp gây ra.
Cây tiêu bị bệnh sinh trưởng và phát triển chậm, bộ lá chuyển vàng, cây ra hoa đậu quả kém dẫn đến năng suất và chất lượng giảm. Tình trạng cây kém phát triển, lá vàng ban đầu xuất hiện ít sau lan rộng ra toàn vườn nếu không quản lý kịp thời.
Khi bệnh phát triển mạnh, lá và đốt sẽ bị rụng từ dưới gốc lên ngọn, hệ thống rễ (rễ chính, phụ) tiêu bị thâm đen, thối sau đó, cây bị chết khô.
![]() |
|
Cây hồ tiêu bệnh chết chậm | Cây hồ tiêu bệnh chết nhanh |
Biện pháp phòng trừ:
Khi nguyên nhân tiêu rụng non là do sâu bệnh hại dẫn đến hiện tượng tiêu hạt lép, Hoàng Minh khuyến nghị nhà vườn sử dụng luân phiên Libero, Agofast, Sparta để trị bệnh tối ưu. Để tăng hiệu lực thuốc kết hợp dùng sản phẩm Xích Thố Mã.
Sau khi phục hồi được bộ rễ tiến hành bổ sung thường xuyên cho cây tiêu sản phẩm Trichoderma- Tot giúp hệ đất tơi sốp thoáng khí, ức chế các nấm hại rễ trong đất (Pythium, fusarium, phytophthora), tăng cường tính kháng cho hệ rễ.
Lưu ý: Đối với bệnh chết chậm hồ tiêu cần quản lý tuyến trùng và rệp sáp cho cây hồ tiêu tránh tạo điều kiện cho nấm xâm nhập gây bệnh. Hoàng Minh khuyến nghị sử dụng sản phẩm Titan Cup (trị tuyến trùng) và Alexander (trị rệp sáp).
b. Tiêu rụng non do ảnh hưởng yếu tố thời tiết dẫn tới hiện tượng tiêu hạt lép
Tiêu đang nuôi quả khi mùa mưa đến, mưa kéo dài cây được cung cấp một lượng nước lớn, không thoát nước kịp thời làm cây bị sốc nước, rễ bị ngộp do thiếu oxy dẫn đến hiện tượng cây tiêu rụng trái hàng loạt. Đây là phản vệ tự nhiên bảo vệ sinh tồn của cây tiêu.
Biện pháp phòng trừ:
Đất tơi xốp, thoáng khí và nhiều mùn sẽ hạn chế được hiện tượng sốc nước. Bà con nên bổ sung định kì sản phẩm Trichoderma – Tot giúp cải thiện đất, tơi sốp thoáng khí, ngoài ra còn ức chế các nấm hại rễ trong đất (Pythium, fusarium, phytophthora), tăng cường tính kháng cho hệ rễ giảm nguy cơ cây mắc các bệnh chết nhanh, chết chậm hồ tiêu.

c. Tiêu rụng non do thiếu dinh dưỡng dẫn tới hiện tượng tiêu hạt lép
Một trong những nguyên nhân gây tiêu rụng non là do dinh dưỡng không phù hợp. Thừa, thiếu dinh dưỡng đều dẫn đến tác hại cho cây hồ tiêu. Cây đang nuôi trái cần được đáp ứng đầy đủ nguyên tố dinh dưỡng đa trung và vi lượng thúc trái phát triển.
Trong đó Ca và Bo là 2 nguyên tố quan trong quyết định tới sự rụng tiêu non. (Canxi là nguyên tố cần thiết cho sự hình thành Pectat Canxi – chất có tác dụng gắn các tế bào lại với nhau). Khi cây tiêu bị thiếu hụt các nguyên tố này, cuống trái tiêu sẽ xuất hiện tầng ngời làm rụng chuỗi quả.
Biện pháp phòng trừ:
Để bổ sung Ca và Bo, Hoàng Minh khuyến nghị nhà vườn phun bổ sung Stickme (Canxibo Gel Sữa Vàng) cung cấp hàm lượng Ca, Bo cao cho cây tiêu, hạn chế rụng non.
Trên đây Hoàng Minh đã chia sẻ cho bà con một số thông tin về nguyên nhân gây nên hiện tượng tiêu hạt lép và cách chăm sóc để tiêu đều trái, chắc hạt. Chúc nhà vườn có một mùa bội thu! Ngoài ra, bà con có bất kì thắc mắc nào về kỹ thuật trồng trọt, chăm sóc và sản phẩm nông nghiệp, hãy liên hệ với Hoàng Minh theo thông tin dưới đây:
Công ty Nông Nghiệp Hoàng Minh
Địa chỉ: 170 Sư Vạn Hạnh, P.Hội Thương, Tp.Pleiku, Gia Lai
Điện thoại: 02693.820.823 – Fax: 02693.820.823
Website: goldsunvn.com – nongnghiephoangminh.com
Email: Info@goldsunvn.com – nongnghiephoangminh@gmail.com
Fanpage: Nông Nghiệp Hoàng Minh