Giới thiệu
Những năm gần đây do mở rộng diện tích ồ ạt và đầu tư thâm canh hồ tiêu tăng liên tục; do vậy góp phần cho dịch hại phát triển. Chúng ta quen thuộc với các hình ảnh vườn chết khô nguyên dây, cảnh vườn chổng chơ trụ hay thường đọc các bài báo về “nước mắt vàng đen”
Vậy đâu là nguyên do của đại dịch trên hồ tiêu. Nông Nghiệp Hoàng Minh xin chia sẻ với các bạn một công trình nghiên cứu khá chi tiết, tâm đắc về các dịch hại do nấm tấn công và xóa sổ hồ tiêu Việt Nam chúng ta.
Năm | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
Diện tích trồng | 55.7 | 60.2 | 69 | 83.8 |
(http://fsiu.mard.gov.vn/data/trongtrot.htm)
Nghiên cứu trên thế giới phát hiện có 105 loài nấm gây bệnh trên cây tiêu được phân lập từ rễ, thân, lá, đất như Pythium, Puccinia, Phytophthora, Fusarium, Alternaria, Colletotrichum, Curvularia, Cylindrocarpon, Corticilium, Lasiodiplodia, Rhizoc- tonia, Verticillium, Cladosporium, Acremonium, Aphanoascus, Aureobasidium, Cephaliophora, Cephalosporium, Cercosporina, Fusariella, Haplariopsis, Nadsonia, Exobasidium, Didymostilbe, Haplariopsis…
Trong số đó, có 3 loài nấm hại phổ biến, gây thiệt hại nặng đến năng suất cây hồ tiêu:
Bệnh | Tác nhân gây hại | Bộ phận gây hại | Mức độ phổ biến | Mức độ gây hại |
Chết nhanh | Phytophthora sp. | Khu vực gốc, rễ, lá, gié tiêu, quả | +++ | +++ |
Chết chậm | Fusarium sp. Tuyến trùng | Rễ | +++ | +++ |
Thán thư | Colletotrichum sp. | Lá, thân, gié tiêu, quả | +++ | ++ |
Ghi chú: +++ rất phổ biến, rất nghiêm trọng; ++ phổ biến, trung bình; +: ít, nhẹ (Nguồn: Nguyễn Tăng Tôn, 2005)
Ngoài ra, trên cây hồ tiêu còn bị một số bệnh ít phổ biến khác mà tác nhân gây ra là nấm hại như bệnh khô cành – khô trái, bệnh nấm chỉ, bệnh nấm hồng, bệnh thối rễ do mốc trắng, bệnh héo do nấm hạch, bệnh bồ hóng.
II. Các triệu chứng và nguyên nhân bệnh hại cây hồ tiêu
1. Bệnh chết nhanh
a. Triệu chứng:
Hình 1: – Rễ tiêu thối
– Thân tiêu dưới gốc biểu hiện các vết nâu đen
– Lá tiêu đột ngột héo và rụng, lá chuyển màu đen dù vẫn còn treo trên dây
b. Tác nhân gây bệnh: nấm Phytophthora sp.
Nấm Phytophthora sp. có khả năng tấn công lên tất cả các bộ phận trên cây tiêu như rễ, cổ rễ, lá, dây tiêu, gié và trái
2. Bệnh chết chậm
a. Triệu chứng:
Hình 7: – Cây tăng trưởng chậm
– Lá chuyển từ xanh nhạt, úa vàng, lá rụng dần từ dưới tán lá lên cao
– Rễ bị thối và thâm đen, đôi khi xuất hiện u sưng
b. Tác nhân gây bệnh: nấm Fusarium sp. kết hợp với tuyến trùng gây hại thực vật
3. Bệnh thán thư
a. Triệu chứng:
b. Tác nhân gây bệnh: nấm Colletotrichum sp.
Sự khác biệt giữa bệnh cháy lá thán thư với bệnh thiếu kali
Cháy lá thán thư | Cháy lá thiếu kali | |
Giống | Cháy đầu lá | Cháy đầu lá |
Khác | Có viền đen, quần vàng xung quanh | Không có viền đen |
4. Một số bệnh khác ít phổ biến
a. Héo vàng do Fusarium oxyporum, phát hiện trên rễ, thân và lá:
b. Bệnh khô cành, khô trái do Septobasisium
c. Bệnh nấm chỉ do Marasmiellus scandens, Marasmius equicrinis gây bênh trên lá và thân
d. Bệnh nấm hồng do Corticium salmonicolor gây bệnh
3. Kết luận
Ngành hồ tiêu Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức và phát triển thiếu bền vững, nhất là diện tích hồ tiêu phát triển quá nhanh, vườn cây được đầu tư thâm canh cao độ, nhiều vườn tiêu bị hủy diệt do sự phá hại của nấm bệnh và sâu hại… gây thiệt hại lớn cho bà con nông dân.
Cây hồ tiêu rất dễ bị nấm hại tấn công, đặc biệt là 3 loại nấm phổ biến Phytophthora, Fusarium, Colletotrichum có ảnh hưởng rất lớn đến năng suất của vườn tiêu và chi phí điều trị bệnh rất tốn kém. Do đó, nhà nông cần quản lý bệnh hại trên câyhồ tiêu bằng biện pháp tổng hợp để phòng trừ bệnh hiệu quả và tạo điều kiện phát triển bền vững ngành hồ tiêu Việt Nam.
Hiện nay, kỹ thuật canh tác theo hướng hữu cơ sinh học đang là một hướng đi mới nhằm cải tạo môi trường đất trồng trọt, phòng ngừa nấm bệnh và là tiền đề để xây dựng nền canh tác hữu cơ bền vững cho cây hồ tiêu. Ứng dụng vi sinh quản lý nấm bệnh trong trồng trọt hồ tiêu sẽ giảm thiểu dư lượng thuốc hóa học trong nông sản sau thu hoạch, nâng cao giá thành tiêu Việt Nam trên thị trường quốc tế, đồng thời giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường và không gây hại đến sức khỏe con người.
Tài liệu tham khảo
- Diseases and insect pests of black pepper (Piper nigrum L.), Y R Sarma, Dyah Manohara, T Premkumar, Santhosh J Eapen
- hotieuvietnam.vn
Nguồn: công ty TNHH Điền Trang
Để nhận được tư vấn về các loại chế phẩm sinh học tương ứng với mỗi dịch hại, hãy liên hệ:
Công ty Nông Nghiệp Hoàng Minh
Địa chỉ: 170 Sư Vạn Hạnh, P.Hội Thương, Tp.Pleiku, Gia Lai
Điện thoai: 02693.820.823 – Fax: 02693.820.823
Website:goldsunvn.com – nongnghiephoangminh.com
Email:Info@goldsunvn.com – nongnghiephoangminh@gmail.com