Rễ là một trong những bộ phận quan trọng nhất của cây, ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của cây. Đặc biệt sau mỗi vụ mùa thu hoạch xong, công tác phục hồi rễ đúng cách sẽ là tiền đề cho một vụ mùa thành công. Trong bài viết dưới đây Hoàng Minh xin chia sẻ cùng bà con tầm quan trọng của việc phục hôi rễ sầu riêng sau thu hoạch.
I. Khái quát chung về rễ cây
Rễ cây là một cơ quan sinh dưỡng của thực vật, thực hiện các chức năng chính như bám cây vào lòng đất, rễ cây hút nước và các chất khoáng, hô hấp. Ngoài ra rễ cây còn là cơ quan dự trữ các chất dinh dưỡng, là cơ quan sinh sản sinh dưỡng của thực vật. Rễ cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp cytokinin, một dạng hoóc môn tăng trưởng của thực vật, một trong các nhu cầu để phát triển các chồi và cành cây.
Có nhiều tiêu chí để phân loại rễ cây. Nếu phân loại theo vòng đời sinh trưởng của thực vật thì có hai loại rễ (rễ sơ sinh và rễ thật), nếu phân loại theo vị trí của rễ thì có ba loại (rễ cái, rễ con và rễ bên).
- Phân loại theo vòng đời sinh trưởng:
+ Rễ sơ sinh: Là rễ của cây phát triển đầu tiên (nảy mầm) từ hạt hoặc cơ quan sinh sản. Sau đó thì rễ sơ sinh có thể là tiêu biến đi hoặc phát triển tiếp gắn bó với vòng đời sinh trưởng của cây.
+ Rễ thực thụ: Là những rễ cây sinh ra trong quá trình phát triển của cây, chúng có thể là mới hoàn toàn hoặc phát triển từ rễ sơ sinh.
- Phân loại theo vị trí của rễ:
+ Rễ cái: Chính là rễ sơ sinh phát triển thành. Rễ cái to khỏe, đâm sâu xuống đất và nhiều rễ con mọc xiên. Việc tồn tại loại rễ này là tùy từng loài thực vật.
+ Rễ con: Ở nhiều loài thực vật, sau khi rễ sơ sinh hoàn thành nhiệm vụ phát triển của giai đoạn nảy mầm thì sẽ tiêu biến đi, và thay vào đó là phát triển từ cổ rễ ra các rễ mới đảm bảo quá trình phát triển của cây.
+ Rễ bên: Là các rễ phát triển trong quá trình phát triển của cây khi chúng được mọc ra, phân nhánh từ rễ cái hoặc rễ con mà không phải mọc ra từ cổ rễ của cây.
+ Rễ tơ: Tất cả các loại rễ nói trên đều có thể tạo ra rễ nhỏ, nơi nước và chất dinh dưỡng được hấp thụ trực tiếp. Chúng cũng chứa mycorrhizae, là các mối quan hệ cộng sinh với nấm làm tăng khả năng hấp thụ của rễ.

Bảng chú thích:
| + Tap roots: Rễ cái
+ Oblique/Heart Roots: Rễ xiên + Lateral roots: Rễ bên + Sinker roots: Rễ chìm + Fine Roots: Rễ tơ *** Rễ xiên hay còn gọi là rễ con |
Bộ rễ của cây sẽ được phân loại dựa theo số lượng và cấu tạo từ các rễ của cây. Thường sẽ phân loại theo hai hệ rễ:
- Hệ rễ cọc: Là cấu tạo của bộ rễ mà trong đó có một rễ chính (rễ cái) và nhiều rễ phụ (rễ con, rễ bên) mọc xung quanh.
- Hệ rễ chùm: Là bộ rễ có cấu tạo không có rễ chính (rễ cái) mà có các rễ con mọc ra từ gốc thân.

Rễ cây sầu riêng có sự hình thành khác nhau tùy thuộc vào việc chúng được trồng từ hạt hay ghép. Một cây sầu riêng được trồng từ hạt có một rễ cái mọc thẳng xuống từ thân cây, rễ cọc này tạo ra rễ thứ cấp theo sau là rễ bậc ba. Hệ thống neo giống như vậy cũng được tìm thấy ở cây con được tạo ra bằng cách ghép vào.
Cây sầu riêng là loại cây độc đáo vì trong hệ thống rễ không có lông hút. Thay vào đó, rễ hấp thụ nước và chất dinh dưỡng được gọi là rễ nấm mọc ra từ rễ thứ cấp hoặc rễ bậc ba. Chúng có rễ nông và chỉ mọc trong phạm vi 45 – 50 cm so với bề mặt đất. Ngoài ra, khoảng 85% rễ nằm trong bán kính tán cây. Điều này rất thuận lợi cho công tác chăm sóc và tưới tiêu ở cây sầu riêng.
II. Thực nghiệm về phục hồi rễ sầu riêng sau thu hoạch
Rễ cây không chỉ là nơi kết nối với đất mẹ mà còn thực hiện nhiều chức năng cơ bản giúp cây sinh trưởng và phát triển. Từ việc hấp thụ nước và chất dinh dưỡng cho đến việc giữ đất và duy trì hệ sinh thái, rễ có ảnh hưởng sâu rộng đến sự tồn tại của cả cây lẫn môi trường xung quanh. Nhận thấy tầm quan trọng của bộ rễ đối với sinh trưởng phát triển của thực vật nói chung và cây sầu riêng nói riêng Hoàng Minh đã tiến thành thực nghiệm phục hồi rễ sầu riêng sau khi thu hoạch tại vườn.
-
Lý do tiến hành thực nghiệm phục hồi rễ sầu riêng sau thu hoạch
Đối với cây sầu riêng trải qua một mùa vụ kéo dài với thời gian nuôi trái từ 120 – 150 ngày, rễ cây hoạt động tối đa để thực hiện các chức năng nhiệm vụ của mình, nhiệm vụ quan trọng nhất đó là hấp thu và vận chuyển các chất dinh dưỡng cần thiết đi nuôi toàn bộ cây (đặc biệt là nuôi trái).
Trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây sầu riêng, đặc biệt là giai đoạn phục hồi sau thu hoạch. Đây là giai đoạn mà bộ rễ cây sầu riêng suy yếu nhất. Đồng thời trong suốt mùa vụ, công tác bổ sung phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật đã làm nền đất chai sờn, đất kém màu mỡ, tác động xấu đến sinh vật có ích trong đất cũng như hoạt động sống của rễ cây.
Ngoài ra, sau thu hoạch nhiều vùng bước vào mùa mưa bão nguy cơ các loại nấm (Phytophthora, Fusarium, Tuyến trùng,..) tấn công rễ.
Vì vậy sau khi thu hoạch là lúc rễ cây suy kiệt và có nguy cơ hư hại nhất trong toàn bộ các giai đoạn sinh trưởng của cây sầu riêng. Chính vì thế, Hoàng Minh tiến hành thực nghiệm công tác để phục hồi rễ sầu riêng sau thu hoạch, để có một hệ thống rễ khỏe mạnh chuẩn bị cho mùa vụ tiếp theo đạt năng suất và chất lượng, cũng như mang lại hiệu quả cho các mùa vụ về sau.
2. Nội dung thực nghiệm phục hồi rễ sầu riêng sau thu hoạch
Hoàng Minh thực hiện phục hồi bộ rễ sầu riêng sau thu hoạch bằng Demeter và Athena, tiến hành như sau:
+ Bước 1: Chuẩn bị dung dịch dinh dưỡng theo công thức 1kg Demeter + 1kg Athena hòa tan trong 200 lít nước.

Lưu ý: Bà con có thể sử dụng kết hợp với Trichoderma-Tot giúp tăng cường hệ vi nấm có lợi và loại bỏ các vi nấm có hại, bảo vệ cây trồng tối ưu.
+ Bước 2: Sử dụng 10 – 15 lít dung dịch đã pha ở Bước 1 tưới đều xung quanh gốc cây.

Lưu ý: Tưới đều từ trong gốc cây (cách gốc 20 – 25cm) ra đến ngoài phần rìa xung quanh tán cây.
+ Bước 3: Kiểm tra sau khi bổ sung dinh dưỡng phục hồi, cho kết quả như sau:
=> Sau 14 ngày rễ tơ ra nhiều, rễ cũ kéo dài về kích thước và bộ rễ phát triển khỏe mạnh.
![]() |
![]() |


=> Nhận xét: Sau phục hồi đọt bung đều và giàn lá phát triển khỏe mạnh, chuẩn bị nuôi cơi đọt để cho mùa vụ sau.
- Liều lượng: Hoàng Minh khuyến nghị bà con sử dụng 1kg Demeter kết hợp với 1 kg Athena pha trong 200 lít nước, giúp tăng chiều dài rễ, kích thích sự hình thành rễ con. Nhằm mục đích phục hồi bộ rễ sau thu hoạch, giúp bộ rễ khỏe chuẩn bị cho quá trình hấp thu và vận chuyển các chất dinh dưỡng vào mùa vụ mới.

Ngoài ra để cây phục hồi toàn diện sau thu hoạch, sau công tác phục hồi rễ bà con sử dụng bộ sản phẩm dưỡng chồi lá bao gồm Budew & Stickme (Canxi Bo Gel Sữa Vàng), cung cấp nguồn dinh dưỡng đa lượng dồi dào với hàm lượng đạm cao, cùng nguồn Ca kích thích sự phát triển đọt non giúp bộ lá xanh dày, khỏe mạnh.
Bà con có bất kỳ thắc mắc nào cần được tư vấn cụ thể về kỹ thuật cây trồng, xin vui lòng liên hệ Nông Nghiệp Hoàng Minh qua các thông tin dưới đây:
Về Nông Nghiệp Hoàng Minh
Công ty Nông Nghiệp Hoàng Minh
Địa chỉ: 170 Sư Vạn Hạnh, P.Hội Thương, Tp.Pleiku, Gia Lai
Điện thoại: 0935 842 567
Website: goldsunvn.com
Email: Info@goldsunvn.com
Fanpage: Nông Nghiệp Hoàng Minh




