MỐI QUAN HỆ GIỮA MƯA VÀ SỰ TĂNG TRƯỞNG CỦA NẤM BỆNH

Mưa là yếu tố thiết yếu cho sự sống và phát triển của cây nhưng đồng thời cũng là “con dao hai lưỡi” khi tạo điều kiện lý tưởng cho nấm bệnh bùng phát. Mối quan hệ giữa mưa và sự tăng trưởng của nấm bệnh là gì? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bà con góc nhìn toàn diện và biện pháp quản lý nấm bệnh mùa mưa.

1. Tại sao cây trồng dễ bị nấm bệnh hơn trong mùa mưa? 

Nấm bệnh là một loài sinh vật ưa ẩm. Đặc biệt, trong mùa mưa là thời điểm hội tụ đầy đủ điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh mạnh mẽ. 

Độ ẩm không khí và đất cao: tạo môi trường lý tưởng cho bào tử nấm sinh sôi. Khi mưa nhiều khiến lá cây luôn ẩm ướt, nước mưa văng lên từ mặt đất làm lây lan bào tử nấm từ đất lên thân, cành và trái – chính là con đường xâm nhập lý tưởng của nấm bệnh.

Sự lây lan bào tử nấm: Nước mưa là phương tiện vận chuyển hữu hiệu cho bào tử nấm từ cây bị bệnh sang cây khỏe mạnh, hoặc từ tàn dư thực vật nhiễm bệnh lên cây trồng. Dòng chảy bề mặt và trên đất cũng có thể cuốn trôi bào tử nấm đi xa, lây lan mầm bệnh ra diện rộng trong vườn.

Thông qua những tổn thương vật lý của cây: Những hạt mưa lớn hoặc mưa đá có thể gây ra những vết thương nhỏ trên lá, thân, quả. Đây chính là những “cửa ngõ” lý tưởng để nấm bệnh xâm nhập vào mô cây, đặc biệt là những loại nấm gây bệnh qua vết thương hở.

Rửa trôi thuốc bảo vệ thực vật: Mưa lớn có thể làm rửa trôi lớp thuốc bảo vệ thực vật đã phun, làm giảm hiệu quả phòng trừ và đòi hỏi phải phun lại, tốn kém chi phí và công sức.

Làm suy yếu sức đề kháng của cây: Mưa dầm dề, thiếu nắng khiến cây quang hợp kém, bộ rễ có thể bị úng, thiếu oxy, từ đó làm suy yếu sức đề kháng tổng thể của cây, tạo điều kiện cho nấm bệnh tấn công dễ dàng hơn.

2. Những loại nấm bệnh phổ biến trong mùa mưa

Tùy từng loại cây trồng, các loại nấm bệnh có thể khác nhau, nhưng nhìn chung trong điều kiện mưa ẩm, các loại nấm sau thường phát triển mạnh:

2.1. Nấm bệnh gây hại cà phê

Cây cà phê là một trong những đối tượng rất dễ bị nấm bệnh tấn công trong mùa mưa, gây ảnh hưởng nặng nề đến năng suất mùa vụ. 

• Bệnh gỉ sắt: Biểu hiện rõ ở bề mặt bên dưới lá cà phê. Vết bệnh thường có hình tròn hoặc bầu dục khi nặng các vết bệnh liên kết nhau tạo ra các vết cháy và lan rộng khiến lá rụng. Trên bề mặt vết bệnh phủ một lớp bột màu cam là bào tử nấm gỉ sắt Hemileia vastatrix. Tình trạng nghiêm trọng gỉ sắt lan rộng ra quả, làm cành teo tóp, khô rụi. Phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, mưa nhiều.

• Bệnh khô cành khô quả: Do nấm Collectotrichum cofeanum gây ra. Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu nâu, hơi lõm xuống thường xuất hiện thành trên cành, lá quả. Sau đó bệnh lan rộng liên kết thành từng mảng, nâu sẫm hoặc nâu đen gây chết cành, khô đen rụng hay thối quả, giảm chất lượng hạt cà phê.

• Đốm mắt cua do nấm Cercospora coffeicola gây bệnh. Trái bắt đầu xuất hiện các đốm màu nâu, quầng vàng, trung tâm có màu sáng, chùm trái đa sắc, có màu hồng, chín sớm và khô rụng dần. Đặc trưng của bệnh đốm mắt cua là những nốt chân chim màu nâu trên trái và lá. Thường gặp ở vườn thiếu Kali, thiếu đạm và ánh sáng.

• Nấm hồng do nấm Corticium salmonicolor gây nên, biểu hiện trên trái có các đốm màu nâu đen, hơi lõm xuống, có sợi tơ trắng hồng trên vị trí thối. Lá cuộn lại treo lơ lửng, cành phủ lớp bột hồng. Phát sinh mạnh ở các vườn um tùm rậm rạp mưa liên tục hoặc nhiều sương mù.

2.2. Nấm bệnh gây hại sầu riêng

Sầu riêng là loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao nhưng lại rất mẫn cảm với các bệnh do nấm gây ra đặc biệt trong mùa mưa.

• Bệnh thối trái sầu riêng do nấm Phytophthora palmivora gây ra.  Đây là bệnh nguy hiểm nhất trên sầu riêng nhất là lúc trái đang ở giai đoạn vô cơm. 
• Trên trái lúc đầu chỉ là một chấm đen sũng nước sau đó lan rộng ra tạo nên mảng lớn dính ướt và hư thối. Trên vùng nhiễm bệnh xuất hiện các sợi tơ màu trắng.
• Thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa, sương mù nhiều, độ ẩm cao. Những vườn sầu riêng thoát nước kém, rậm rạp, ẩm thấp tạo điều kiện cho các bào tử nấm phát sinh mạnh và lây lan trên diện rộng.

3. Giải pháp quản lý nấm bệnh mùa mưa

3.1. Biện pháp canh tác

• Vệ sinh vườn cây: Thường xuyên thăm vườn để kịp thời phát hiện nấm bệnh để thu gom và tiêu hủy triệt để tàn dư cây bệnh, lá rụng, quả thối để loại bỏ nguồn lây nhiễm ban đầu. 
• Mật độ trồng hợp lý: Tránh trồng quá dày để tạo không gian thông thoáng cho cây, giúp ánh nắng dễ dàng xuyên qua tán lá, giảm độ ẩm cục bộ.
• Cắt tỉa cành, tạo tán: Thường xuyên cắt tỉa cành già cỗi, cành bị bệnh, cành mọc dày đặc để tăng cường sự thông thoáng, giảm độ ẩm trong tán cây. 
• Quản lý dinh dưỡng cân đối: Bón phân đầy đủ và cân đối, đặc biệt chú ý bổ sung Kali giúp cây cứng cáp, tăng sức đề kháng. Tránh bón thừa Đạm trong mùa mưa vì có thể làm cây mọng nước, yếu ớt và dễ nhiễm bệnh.
• Cải thiện hệ thống thoát nước: Đây là biện pháp cực kỳ quan trọng, đặc biệt với sầu riêng, cà phê. Đảm bảo mương rãnh thoát nước tốt, không để nước đọng trong vườn.

3.2. Biện pháp hóa học

Trong mùa mưa, bà con nên phun phòng nấm định kỳ đặc biệt là giai đoạn đầu mùa hoặc sau những đợt mưa lớn, nên chủ động phun thuốc phòng ngừa. Khi phát hiện nấm bệnh trên vườn cần nhanh chóng quản lý dừng nấm bệnh để tránh lây lan. 

Đối với cà phê: Hoàng Minh khuyến nghị bà con nên quản lý gỉ sắt với Apollo, sau 7 ngày kiểm tra trên bề mặt vết bệnh không còn lớp phủ màu cam, khô lại và không lây lan nữa. 

Đối với tình trạng vườn đang bị nấm khô cành khô quả, đốm mắt cua hay nấm hồng tấn công, Hoàng Minh khuyến nghị bà con phun quản lý nấm sớm với Sparta và Xích Thố Mã bộ sản phẩm đã được kiểm chứng qua nhiều mùa với hiệu quả quản lý nấm tối ưu.

Đồng thời trong giai đoạn này trái đang tăng nhanh về kích thước vì vậy để tăng đề kháng cho cây chống rụng hiệu quả Hoàng Minh khuyến nghị bà con kết hợp phun Cặp đôi An Tâm ( Big bom Lớn Trái Hoàng Minh + Stick me Canxi bo Gel Sữa Vàng) để ngăn ngừa rụng trái hiệu quả. 

Lưu ý: Bà con cần tranh thủ khi trời ngớt mưa, nếu vườn bà con đã có dấu hiệu bệnh tấn công gây hại, tiến hành phun 2 lần, kỹ vào trong chùm trái để có hiệu quả tối ưu.

Đối với sầu riêng bà con nên quản lý cần đổi gốc liên tục, vừa tránh kháng vừa tránh nhầm đối tượng. 

Hoàng Minh khuyến nghị để quản lý bệnh bà con có thể tiến hành một số biện pháp cơ học như cắt tỉa cành thông thoáng, thu gom các trái bệnh ra khỏi vườn. Đồng thời cần nhanh chóng quản lý sâu đục trái với Caste và Xích Thố Mã, mỗi lần cách nhau từ 3-5 ngày (đối với trái dưới 100 ngày).

Trường hợp trái đã trên 100 ngày bà con có thể phun kết hợp thêm với Sparta để nhanh chóng quản lý nấm bệnh và tránh lây lan trên vườn. 

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp với những cơn mưa bất thường, kéo dài hoặc mưa dầm dề trở thành nỗi lo thường trực của bà con nông dân. Việc hiểu rõ mối quan hệ giữa mưa và sự tăng trưởng của nấm bệnh là chìa khóa để xây dựng các giải pháp phòng trừ hiệu quả, bảo vệ năng suất và chất lượng nông sản. 

Bà con có bất kì thắc mắc nào trong quá trình canh tác cà phê giai đoạn kinh doanh và các vấn đề về cây trồng khác xin vui lòng liên hệ Nông nghiệp Hoàng Minh qua thông tin cụ thể dưới đây để được tư vấn chi tiết nhé!

Về Nông Nghiệp Hoàng Minh

Công ty Nông Nghiệp Hoàng Minh

Địa chỉ: 170 Sư Vạn Hạnh, P.Hội Thương, Tp.Pleiku, Gia Lai

Điện thoại: 0935 842 567

Website: goldsunvn.com

Email: Info@goldsunvn.com

Fanpage: Nông Nghiệp Hoàng Minh