Kiến thức nông nghiệp, Chuối, Kỹ thuật cây trồng, Kỹ thuật theo nhóm cây trồng, Kỹ thuật trồng cây chuối
QUẢN LÝ SÂU GÂY HẠI TRÊN CÂY CHUỐI GIÀ NAM MỸ (PHẦN 1)
Th4
Chuối già Nam Mỹ là một giống chuối mang lại giá trị dinh dưỡng cao, dễ thích nghi và đem lại giá trị thu nhập cao cho các nhà vườn. Tuy nhiên, để trồng chuối cho năng suất và hiệu quả, ngoài việc chăm sóc bón phân bà con còn cần nhận biết những mối đe dọa ảnh hưởng trực tiếp đến cây và biện pháp phòng trừ, đặc biệt đối với sâu gây hại trên cây chuối.
1. Bọ trĩ gây hại trên cây chuối
Bọ trĩ gây hại trên cây chuối là loài Thrips florum.
Đặc tính sinh học:
+ Bọ trĩ cần thời gian từ 11 đến 14 ngày để phát triển từ trứng đến trạng thái trưởng thành.
+ Bọ trĩ trải qua các giai đoạn như: trứng, tiền nhộng, nhộng, trưởng thành. Những con cái mới nở sẽ bắt đầu đẻ trứng từ sau khoảng 1 đến 4 ngày, trong mùa hè chúng có thể sống đến 26 ngày và tạo ra khoảng 12 đến 15 thế hệ.
Môi trường sống ưa thích:
+ Bọ trĩ thích điều kiện thời tiết nóng khô, có gió nhẹ, gây hại chủ yếu từ tháng 11 đến tháng 5 năm sau.
+ Môi trường vệ sinh kém: lá khô, cỏ, nụ hoa nở thất bại, nụ bị nhiễm khuẩn.
+ Bọ trĩ thích sống trên một số loại cỏ dại, cây bụi, các loài hoa và vài loại thực vật khác, được xem là vật chủ thứ cấp.
Hình thức gây hại:
+ Các giống bọ trĩ xuất hiện trên hoa chuối có kích thước nhỏ tạo điều kiện thuận lợi cho chúng dễ dàng xâm nhập vào các nải chuối đang phát triển ngay khi hoa và quả đang được bao bọc bởi lá đài.
+ Bọ trĩ gặm nhấm các quả chuối non, vết gặm nhấm ngày càng hiện rõ theo độ lớn của quả chuối.
+ Các vết thương do bọ trĩ gây ra kết lại với nhau, khi quả phát triển các vết thương trở nên thô ráp, nứt nẻ dẫn đến các vết thâm xuất hiện thường gọi là vết vảy bần.
Biện pháp phòng trừ:
+ Vệ sinh vườn sạch sẽ, thông thoáng, loại bỏ cỏ dại, cây bụi,… dọn sạch nơi ẩn nấp của bọ trĩ.
+ Tiến hành chích búp để bảo vệ trái không bị bọ trĩ gây hại. Hoàng Minh xin hướng dẫn bà con hai cách xử lý bọ trĩ với liều lượng cụ thể như sau:
- Sử dụng thuốc Alexander Đại Đế 777 550EC (hoạt chất Buprofezin + Fenobucarb + Thiamethoxam + phụ gia vừa đủ) liều lượng 450ml pha trong 400l nước.
- Soka 25EC (hoạt chất Abamectin + Petroleum oil) liều lượng 240ml pha trong 200l nước.
Lưu ý: Nên sử dụng luân phiên hai loại thuốc với nhau để tránh tình trạng kháng thuốc.
2. Rệp vảy gây hại trên cây chuối
Rệp vảy gây hại trên cây chuối là loài Aspidiotus destructor.
Đặc tính sinh học:
+ Rệp vảy có hai loại là vảy cứng (vảy bọc thép) hoặc vảy mềm, trong đó rệp vảy dừa (thuộc rệp vảy cứng) là loại thường gây hại trên cây chuối.
+ Hình dạng các vảy rất đa dạng từ hình tròn đến thon dài (hình elip hoặc giống vỏ sò), kết cấu từ mịn đến thô với nhiều màu sắc khác nhau.
+ Các loài vảy cứng có vòng đời gần giống như nhau: con đực sẽ phát triển hoàn chỉnh từ 30 – 35 ngày; con cái phát triển từ trứng đến khi bắt đầu đẻ trứng cần 34 – 35 ngày. Chúng tạo ra 8 – 10 thế hệ mỗi năm ở các vùng nhiệt đới.
 |
 |
Môi trường sống ưa thích:
Rệp vảy gây hại trên chuối sinh sống và phát triển tốt ở nhiệt độ trung bình 30°C, độ ẩm tương đối 65%.
Hình thức gây hại:
+ Rệp vảy gây hại trên chuối không sản xuất dịch ngọt mà chỉ ăn dịch trên trái. Tại các vị trí nhiễm rệp, các mô trên cây chuối bị bạc màu, suy thoái và biến dạng (thường chuyển từ màu vàng sang đen).
+ Rệp vảy phá hoại với mật độ cao ở mặt dưới lá cũng như trên thân lá, cụm hoa và quả non dẫn đến sự đổi màu, lõm và biến dạng mô trên lá và quả.
Biện pháp phòng trừ:
+ Vệ sinh vườn sạch sẽ, thông thoáng.
+ Thường xuyên kiểm tra vườn và toàn bộ cây nhất là bề mặt dưới của lá, bề mặt ngoài của cuống buồng, cuốn trái, cuốn nải, đầu quả để xử lý ngay khi phát hiện bệnh.
- Sử dụng thuốc Alexander Đại Đế 777 550EC (hoạt chất Buprofezin + Fenobucarb + Thiamethoxam + phụ gia vừa đủ) liều lượng 450ml pha trong 400l nước + Xích Thố Mã 748SL (hoạt chất Esterified Vegetable Oil 748g/l) liều lượng 50ml pha trong 250l nước phun phòng trừ rệp vảy.
3. Rệp sáp gây hại trên chuối
Rệp sáp gây hại trên chuối là loài Dysmicoccus brevipes.
Đặc tính sinh học:
+ Rệp sáp dứa là loài đẻ trứng và giữ trứng trong cơ thể; trứng và con trưởng thành có màu hồng.
+ Có ba giai đoạn nhộng của rệp sáp, giai đoạn đầu tiên được gọi là sâu bọ (giai đoạn phát tán chính). Ở giai đoạn đầu và một phần của giai đoạn thứ hai, chúng kiếm ăn và di chuyển chủ yếu nhờ gió đến địa điểm mới.
+ Nhộng trông giống những con trưởng thành nhưng nhỏ hơn, thân màu trắng, dẹt, được bao phủ bởi một lớp sáp, có các sợi sáp dài.
+ Con trưởng thành thường phát triển qua 3 giai đoạn ấu trùng với thời gian sống từ 78 đến 111 ngày, trung bình con trưởng thành sống khoảng 95 ngày.
+ Giai đoạn tiền sinh sản ở con cái trưởng thành kéo dài khoảng 27 ngày và giai đoạn sinh sản kéo dài khoảng 25 ngày. Chúng sinh khoảng 234 con non nhưng có thể sản xuất đến 1000. Con cái có thể sống thêm 5 ngày trước khi chết. Thời gian sống của các con cái trưởng thành từ 31 đến 80 ngày, thời gian sống trung bình khoảng 56 ngày.
Môi trường sống ưa thích:
+ Rệp sáp sinh sống và phát triển mạnh ở những vùng có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt với độ ẩm cao.
+ Rệp sáp thích sống trong bẹ lá của cây chuối vì trong bẹ lá có ẩm độ cao. Ngoài ra, chúng thường ẩn nấp ở các cuốn nải, cuốn trái vì vị trí này tránh được các tác nhân bên ngoài gây hại đến chúng.
Hình thức gây hại:
+ Rệp sáp tiết ra những giọt mật đen hình thành các loài nấm đen khiến hình dạng quả biến dạng, thiếu thẩm mỹ.
+ Rệp sáp cũng truyền virus cho cây chuối, dẫn đến bệnh Banana Streak Virus (BSV) tạo nên các vệt màu vàng trên lá chuối và tách thân giả.
+ Rệp sáp được phân tán nhờ kiến vì khi chúng tiết ra dịch ngọt sẽ thu hút kiến đến và mang rệp sáp đi khắp mọi nơi trên cây chuối.
 |
 |
 |
Biện pháp phòng trừ:
+ Vệ sinh vườn sạch sẽ, thông thoáng, phát dọn cỏ, cây bụi.
+ Cắt dọn các lá già, lá gãy, lá không có chức năng (cắt sát thân) để loại bỏ môi trường sống của rệp sáp.
+ Sử dụng các loại thuốc phòng trị rệp sáp như:
| STT | Tên thuốc | Hoạt chất | LIỀU LƯỢNG |
| 1 | Alexander Đại Đế 777 | Buprofezin 20g/l + Fenobucarb 500g/l + Thiamethoxam 30g/l + phụ gia vừa đủ. | 450ml pha trong 400l nước |
| 2 | K54
(Wofatac 350EC) |
Profenofos 335g/l +
Lambda-Cyhalothrin 15g/l. |
240ml pha trong 200l nước |
| 3 | Xích Thố Mã (Rocten 748SL) | Esterified Vegetable Oil 748g/l | 50ml pha trong 250l nước |
Lưu ý: Đối với thuốc K54 chỉ phun trên thân lá không phun trên buồng làm nám/cháy trái.
4. Rầy mềm gây hại trên cây chuối
Rầy mềm gây hại trên cây chuối là loài Pentalonia nigronervosa.
Đặc tính sinh học:
- Chu kỳ sống (từ nhộng đến con trưởng thành) được hoàn tất từ 9 đến 16 ngày. Cuộc sống của con trưởng thành kéo dài từ 8 đến 26 ngày, chúng có thể có nhiều nhất là 30 lần sinh sản trong một chu kỳ sống dưới điều kiện khí hậu nhiệt đới. Chúng có thể sinh 4 con non mỗi ngày và trung bình trong vòng đời của một con cái chúng có thể tạo ra 14 thế hệ.
- Rầy mềm thường sống cộng sinh với kiến. Chúng hút nhựa cây, tiết dịch ngọt làm thức ăn cho kiến; đồng thời kiến giúp phát tán và tiêu diệt các loài thiên địch của rầy mềm.
- Chúng thường hoạt động từ 9:00 đến 11:00 vào buổi sáng và từ 17:00 đến tối.
 |
 |
Môi trường sống ưa thích:
+ Rầy mềm thích điều kiện thời tiết khô nóng.
+ Các quần thể rầy mềm thường được nhìn thấy ở vỏ lá già ở phía trên thân cây, lớp vỏ bên trong và xung quanh gốc của cây, thỉnh thoảng cũng được tìm thấy ở trên các phiến lá.
Hình thức gây hại:
+ Cây bị biến dạng, tàu lá trở nên co lại và cuộn tròn, trong một số trường hợp đặc biệt vết loét được hình thành trên những tàu lá.
+ Dịch ngọt tiết ra từ rầy mềm là môi trường để các loại nấm muội đen phát triển làm giảm hoạt động quang hợp và sức sống của cây.
+ Rầy mềm là vật chủ trung gian cho nhiều loại bệnh lý của cây, điều này gây thiệt hại lớn hơn so với các thương tích trực tiếp mà chúng gây ra. Một số bệnh lý do rầy mềm làm tác nhân như: chùn đọt trên cây chuối, truyền virus thể khảm trên chuối,…
 |
 |
Biểu hiện cây chuối bị rầy mềm gây hại
Biện pháp phòng trừ:
+ Thường xuyên vệ sinh vườn sạch sẽ, thông thoáng.
+ Giật các lá chân (các bẹ lá đã khô).
+ Phun thuốc phòng trừ rầy mềm, có thể sử dụng thuốc Alexander Đại Đế 777 550EC (hoạt chất Buprofezin + Fenobucarb + Thiamethoxam + phụ gia vừa đủ) liều lượng 450ml pha trong 400l nước hoặc Soka 25EC (hoạt chất Abamectin + Petroleum oil) liều lượng 240ml pha trong 200l nước kết hợp với Xích Thố Mã 748SL (hoạt chất Esterified Vegetable Oil 748g/l) liều lượng 50ml pha trong 250l nước.
Bà con có bất kỳ thắc mắc nào cần được tư vấn cụ thể về kỹ thuật cây trồng, cũng như cách phòng trừ sâu gây hại,trên cây trồng, xin vui lòng liên hệ Nông Nghiệp Hoàng Minh qua các thông tin dưới đây:
Về Nông Nghiệp Hoàng Minh
Công ty Nông Nghiệp Hoàng Minh
Địa chỉ: 170 Sư Vạn Hạnh, P.Hội Thương, Tp.Pleiku, Gia Lai
Điện thoại: 0935 842 567
Website: goldsunvn.com
Email: Info@goldsunvn.com
Fanpage: Nông Nghiệp Hoàng Minh
