XỬ LÝ BỆNH CHẾT CHẬM TRÊN CÂY TIÊU

Bệnh chết chậm trên cây tiêu hay còn gọi là bệnh vàng lá, thối rễ không có gì xa lạ với nông dân trồng tiêu. Tuy nhiên không phải ai cũng có kinh nghiệm trong phòng và điều trị bệnh này. Hôm nay Hoàng Minh muốn cùng bà con tìm hiểu kĩ càng xem nguyên nhân gây bệnh, dấu hiệu nhận biết sớm và cách để phòng trừ cũng như xử lý kịp thời nhé.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh chết chậm trên cây tiêu.

Tác nhân gây nên bệnh chết chậm là tuyến trùng Meloidogyne incognita và nấm Fusarium solani. Ban đầu tuyến trùng tấn công vào bộ rễ gây ra những vết thương tổn trên rễ, tạo điều kiện cho nấm Fusarium tấn công.

Rễ tiêu bị nhiễm nấm yếu dần, việc cung cấp nước và dinh dưỡng cho phần cành lá bên trên không hiệu quả. Đồng thời theo thời gian sợi nấm và bào tử sẽ lan dần lên phần thân và cành, rễ bắt đầu thối và cây sẽ chết. Ngoài tuyến trùng, rệp sáp cũng là một nguyên nhân làm cho rễ cây, thân cây tổn thương tạo điều kiện cho nấm Fusarium tấn công và sinh sôi nảy nở.

Nước mang các bào tử nấm bệnh lây lan sang các cây lân cận và từ đó lan rộng ra, đây là nguyên nhân vì sao bệnh chết chậm thường xuất hiện và lây lan mạnh vào mùa mưa.

Làm sao nhận biết sớm bệnh chết chậm trên cây tiêu?

Ở tiêu con (tiêu tơ mới trồng được 1-2 năm).

Các triệu chứng vàng lá do tuyến trùng thường dễ bị nhầm với thiếu dinh dưỡng. Để nhận biết bà con nên quan sát nếu thấy lá non teo nhỏ, bạc màu, vàng đồng loạt trên toàn trụ, bứt lá thấy khá dai thì nên kiểm tra ngay phần rễ, nếu xuất hiện nốt sần thì khả năng cao là tuyến trùng đã vào làm tổ. Khi đó cây có thể sinh trưởng chậm, chưa chết ngay, vào giai đoạn kinh doanh sẽ phát bệnh do bắt đầu nhiễm nấm.

Đối với cây tiêu đã vào giai đoạn kinh doanh.

Ban đầu các lá già bị vàng héo trên toàn trụ tiêu và rụng dần, sau đó đến rụng đốt. Quan sát trong vườn tiêu thì bệnh xuất hiện thành từng vùng, bắt đầu từ một vài cây rồi lan sang các cây bên cạnh. Tiêu bị bệnh chết chậm có thể vẫn cho quả nhưng năng suất cực kỳ kém. Một số cây có điều kiện dinh dưỡng tốt và tiêu tơ bộ rễ đang phát triển mạnh có thể chống chọi với bệnh lên đến 2 – 3 năm nhưng cuối cùng vẫn chết.

Phòng trừ và xử lý bệnh chết chậm trên cây tiêu kịp thời, hiệu quả.

Với các trường hợp bệnh do nấm kết hợp với tuyến trùng tấn công vào bộ rễ tiêu, phần rễ rất nhạy cảm và khó can thiệp trực tiếp được. Do đó để ngăn ngừa bệnh chủ yếu là dùng các biện pháp phòng trừ trong quy trình chăm sóc. Khi cây đã nhiễm bệnh nặng thì nên loại bỏ ngay bởi việc chữa trị thường gây tốn kém mà ít hiệu quả.

Ở giai đoạn chuẩn bị trước khi trồng.

• Chọn các giống tiêu có khả năng sinh trưởng khỏe mạnh và kháng bệnh tốt như: tiêu Vĩnh Linh, tiêu trâu, tiêu ghép.
• Hố trồng tiêu cần xử lý bằng các loại thuốc trị nấm và phải chuẩn bị trước 10-15 ngày trước khi trồng.
• Xử lý hom tiêu ngay khi cắt và ươm bầu bằng các loại thuốc trị nấm.
• Không nên tạo bồn, đồng thời cần phải có rãnh thoát nước ở giữa các hàng tiêu. Tránh hiện tượng đọng nước ở gốc tiêu tạo điều kiện sinh sôi các loại nấm.

Trong quá trình chăm sóc cây tiêu.

• Không trồng tiêu trên các vườn cà phê. Vườn tiêu vừa bị tuyến trùng phải nhổ bỏ. Nếu muốn trồng lại thì phải tiến hành cày xới, thu gom rễ, phơi đất, sau đó luân canh ít nhất 2-3 vụ màu để diệt mầm tuyến trùng còn sót lại trong đất.
• Tạo môi trường thông thoáng cho vườn tiêu nhất là vào mùa mưa. Đối với cây trụ sống làm trụ tiêu cần rong tỉa mạnh đầu mùa mưa.

• Vào mùa khô, tủ gốc cũng không nên tủ vào sát gốc mà cách gốc 20 – 30cm. Tưới nước vừa đủ, hạn chế tưới tràn làm bệnh lây lan nhanh hơn.
• Phần tán tiêu cách mặt đất 20-30cm nên cắt bỏ các cành ngang, tạo sự thông thoáng nơi gốc tiêu.
• Khi bón phân hóa học cần pha loãng để tưới. Không nên bón nhiều trong một lần làm xót rễ, nấm dễ tấn công.
• Phân chuồng bón cho tiêu phải là loại đã hoai mục, nếu không rất dễ gây nấm.
• Rãnh bón phân, ép xanh nên đào lên xịt thuốc nấm và phơi rãnh trước khoảng 10 – 15 ngày.
• Khi thực hiện các thao tác đào rãnh, xăm đất, cày xới, làm cỏ nên cách gốc tiêu 30cm. Hạn chế tối đa làm tổn thương bộ rễ. Nhổ cỏ bằng tay ở phần sát gốc tiêu.
• Hàng năm nên dùng các loại thuốc diệt nấm, diệt tuyến trùng tưới hoặc phun vào gốc tiêu. (Tuyến trùng: đợt 1 vào đầu mùa mưa, đợt 2 vào cuối mùa mưa. Nấm: đợt 1 vào đầu mùa mưa cách đợt phun tuyến trùng 15-20 ngày; đợt 2 cách đợt 1 30-40 ngày). Các loại thuốc sử dụng thường chứa hoạt chất Metalaxyl, Mancozeb, Streptomycin, Kasugamycin, Copper Citrate, Tebuconazole.

Xử lý điều trị bệnh chết chậm trên cây tiêu bằng thuốc hóa học.

Hoàng Minh khuyến nghị sử dụng luân phiên Libero, Agofast, Sparta để trị bệnh tối ưu. Để tăng hiệu lực thuốc kết hợp cùng sản phẩm Xích Thố Mã. Sau khi phục hồi được bộ rễ tiến hành bổ sung thường xuyên cho cây tiêu sản phẩm Trichoderma- Tot giúp hệ đất tơi xốp thoáng khí, ức chế các nấm hại rễ trong đất (Pythium, fusarium, phytophthora), tăng cường tính kháng cho hệ rễ. Lưu ý: Cần quản lý tuyến trùng và rệp sáp cho cây hồ tiêu tránh tạo điều kiện cho nấm xâm nhập gây bệnh. Hoàng Minh khuyến nghị sử dụng sản phẩm Titan Cup (trị tuyến trùng) và Alexander (trị rệp sáp).

Trên đây là những chia sẻ về hiện tượng chết chậm trên cây tiêu. Mọi thắc mắc cần hỗ trợ giải đáp bà con liên hệ qua Hotline 0935 842 567 hoặc inbox fanpage Nông Nghiệp Hoàng Minh.